Buszując po Internecie, odwiedzam różne strony, fora, blogi i inne miejsca, gdzie toczą się dyskusje na różne tematy. Czasem zdarza mi się zaczytać w prowadzoną "na linii" konwersację, czasem do którejś się włączę i coś napiszę, czasem zaś ze wstrętem zamykam okno przeglądarki, po czym usiłuję jak najszybciej zapomnieć o tym, co przed chwilą przeczytałem.

Ta ostatnia reakcja pojawia się u mnie najczęściej po lekturze wpisów tak zwanych "sceptoli". Bynajmniej nie należy mylić sceptoli ze sceptykami. Sceptyk dzieli się swoimi wątpliwościami, spostrzeżeniami, wymienia poglądy - okazując przy tym szacunek osobom, które na dany temat mają zupełnie odmienną od niego opinię.

Sceptol to przedstawiciel zupełnie innego gatunku. Owszem, dzieli się wątpliwościami, wskazuje na jakieś nieścisłości, itd - formułuje jednak przy tym "jedynie słuszną i niepodważalną jak cholera" opcję, którą próbuje następnie wcisnąć wszystkim uczestnikom dyskusji jako jedyną możliwą. Sceptol prawie zawsze wymyśla jakieś "racjonalne" wytłumaczenie zdarzenia opisanego w jakimś artykule czy w temacie, w którym się wypowiada, często uciekając się przy tym wręcz do przekręcania i zafałszowania faktów przedstawionych w tekście, który komentuje, jak również w innych dostępnych źródłach. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku "ekspertów", wokół sceptola czasami zbiera się grupa "wyznawców" broniących za wszelką cenę głoszonej przez niego "prawdy". Nawet jeśli sceptol zorientuje się, że się pomylił i pieprzy bzdury, będzie nadal bronił zaciekle swoich racji - albowiem przyznanie się do pomyłki stanowiłoby dla niego hańbę.

Ośmielasz się wyrazić odmienną opinię? Świetnie, sceptol i jego świta zaraz zjadą cię jak psa! Dowiesz się, że posiadasz inną definicję logiki i logicznego myślenia, że jesteś chory psychicznie, głupi i że powinni cię trzymać z dala od normalnych ludzi, bo masz "irracjonalne myśli" czy wykazujesz jakieś inne dysmózgowie.

Sceptoli, podobnie jak "ekspertów", można spotkać na wielu forach i portalach. Szczególnie dotkliwa dla "towarzystwa ludzi normalnych" (to oryginalne hasło ukuł redaktor Roman Rogowiecki z radiowej Jedynki) wydaje się być obecność sceptoli na forach o tematyce paranormalnej oraz na społecznościówkach typu Wykop. Przykład wojny "sceptole VS normalni" miałem okazję zaobserwować niedawno, kiedy to na "główną" został "wykopany" artykuł o egzorcyzmach Anneliese Michel.

Co my tam mamy? Oczywiście, komentarze typu "pierdonalium atakuje" ("Racjonalnie": Pierdonalium to intelektualne dno - patrzcie, jesteśmy skończonymi debilami tylko dlatego, że zajmujemy się zjawiskami paranormalnymi! Do psychiatryka nas zamknąć i odizolować!), mówiące, że "wszystko co ma PARANORMALNE w nazwie to gówno warte bzdury" ("neib1": tego typu strony promują debilizmy, które są nieprawdziwe wręcz z definicji), jak również i takie, w których sceptole (na czele z userem o nicku "Racjonalnie", który już chyba przechodzi sam siebie jeśli chodzi o wciskanie ludziom "alternatywnych wersji wydarzeń") w sposób oczywisty przekręcają podane w tekście informacje, próbując uargumentować stawiane przez siebie hipotezy. Często też uciekają się do wycieczek osobistych.

Przykład? W artykule stoi jak byk, że mimo iż u Anneliese Michel nie stwierdzono epilepsji ani żadnej choroby psychicznej, faszerowano ją lekami typu zentropil i tegretol. Jeden ze sceptoli stwierdza natomiast, że "brała leki bo stwierdzono u niej chorobę psychiczną". Użytkownik "Racjonalnie" dobrze udokumentowane fakty nazywa "niepotwierdzonymi mitami" oraz czepia się pojedynczych słówek, wyśmiewając dysputantów wyrażających odmienne od jego zdanie. Inny usilnie wmawia, że "przyczyną zgonu Anneliese było zagłodzenie", pomijając fakt, że u dziewczyny nie wykryto żadnych symptomów na to wskazujących, i sugerując przy tym, żeby używać czasem tego co masz między uszami (LOL, i kto to mówi!). Inny zmyśla, że diabły pozwoliły jej robić coraz dłuższe przerwy, podczas gdy dostępne źródła podają całkiem co innego.

Omawiana dyskusja to tylko jeden z wielu przykładów działań sceptoli.

Wyjaśniasz. Podajesz argumenty. Próbujesz przemówić. A sceptol swoje - jak zabraknie mu kontrargumentów, zacznie cię wyzywać i czepiać się słówek.

Z takimi nie warto nawet rozpoczynać konwersacji.