Stacje numeryczne to tajemnicze audycje radiowe, które nadają na falach krótkich od czasów I wojny światowej. Ich charakterystyczne transmisje składają się z odczytywanych przez komputer głosów, które podają ciągi cyfr i liter, często w różnych językach. Choć formalnie nie istnieją, wiele teorii sugeruje, że są używane przez agencje rządowe do komunikacji z agentami, a także przez przemytników. Odbiór tych stacji wymaga specjalistycznego sprzętu, a ich źródło pozostaje wciąż nieznane. Ciekawostką są także stacje numeryczne nadające z Polski.

Włączasz radio. Przełączasz na krótkie fale. Szukasz jakiejś radiostacji. W końcu coś znajdujesz. Dziwna to jednak radiostacja, bowiem na ustawionej częstotliwości słyszysz jedynie ciąg cyfr: "jedna, jedna, jedna, tri, sedum, dva, szest, tri..." - i tak w kółko. Myślisz sobie - "Bezsens". Ale nadal słuchasz, zaciekawiony. Może podadzą nazwę stacji? Może zaczną jakąś normalną audycję?

Ale po chwili słychać tylko krótkie "Konec". I cisza - nic już nie nadaje.

Jeśli kiedykolwiek zdarzyło Ci się coś podobnego, to najprawdopodobniej odebrałeś stację numeryczną.

Stacje numeryczne to nadające na falach krótkich stacje radiowe o nieustalonym pochodzeniu. Zwykle nadawane przez nie audycje zawierają wygenerowane komputerowo głosy odczytujące ciągi cyfr, liter lub słów. Przeważnie są to głosy kobiece, choć zdarzają się również głosy męskie, a nawet dziecięce. Komunikaty nadawane są w różnych językach (w tym również po polsku). Czasami nadawane są również sygnały dźwiękowe lub muzyka.

Transmisje tego typu są niemalże identyczne za każdym razem i wydają się przestrzegać pewnego planu (choć niektóre stacje pojawiają się nagle i równie szybko znikają). Zwykle rozpoczynają się o pełnej godzinie lub gdy wskazówka minutnika wskazuje połowę pełnej godziny. Stacje numeryczne nadają zwykle na kilku częstotliwościach jednocześnie - jeśli na jednej częstotliwości są problemy z odbiorem, to na innej odbiór może być lepszy.

Każda stacja numeryczna rozpoczyna audycję w charakterystyczny dla siebie sposób. Może to byc specjalne hasło (np "Mike Adam Cynthia"), początkowy zestaw cyfr (np "250 250 250") albo charakterystyczna fraza (np "Atención"). Czasami stacje odtwarzają proste melodie. Potem następuje transmisja właściwego kodu. Następnie stacja, również w charakterystyczny sposób, ogłasza koniec nadawania (np "end of transmission"), zdarza się też ciąg zer (np "00000 00000").

Tylko w pojedynczych przypadkach udaje się ustalić miejsce, z którego nadają stacje numeryczne. Formalnie stacje numeryczne nie istnieją, nikt też do końca nie wie, do czego one służą.

Historia stacji numerycznych

Według informacji posiadanych przez The Conet Project (grupa badawcza, która w 1999 roku wydała czteropłytowy "album" zawierający nagrania ponad 150 przekazów nadawanych przez stacje numeryczne z całego świata), informacje o stacjach numerycznych pojawiały się już w czasach I wojny światowej - czyni je to jednymi z najstarszych transmisji radiowych. Sądzono, że stacje te uruchamiane były przez agencje rządowe w celu porozumiewania się z tajnymi szpiegami, agentami, służbami, itd. To wyjaśniałoby potrzebę zaciemniania ich źródła i miejsca pochodzenia oraz potrzebę szyfrowania przekazów. Według tej teorii, nadawane podczas audycji przekazy były kodowane przy użyciu jednorazowego szyfru, który pozwalał uniknąć ryzyka rozszyfrowania przez wroga. Dowodem na poparcie tej teorii miał być fakt, że stacje numeryczne często zmieniały niektóre elementy swoich audycji, oraz to, że pojawiały się nagle, przy okazji jakichś ważnych wydarzeń politycznych.

O szpiegowskim zastosowaniu stacji numerycznych pisali Robert Wallace i H. Keith Melton w swojej książce "Spycraft". Jednokierunkowy komunikat głosowy stanowił ukryty system komunikacji, który pozwalał na przesłanie wiadomości do niezmodyfikowanego radioodbiornika, odbierającego w zakresie 3-30 MHz. Transmisje składały się z serii powtórzonych ciągów liczb i mogły zostać rozszyfrowane jedynie przy pomocy jednorazowej książeczki kodowej. Był to system dość bezpieczny, ponieważ nie wymagał używania zaawansowanej aparatury do odbioru komunikatów - agentowi rządowemu wystarczyło zwykłe radio.

Inni badacze sądzą, że niektóre ze stacji numerycznych mogą być używane przez osoby zajmujące się przemytem narkotyków i innych towarów. Tłumaczyłoby to nieregularność niektórych audycji.

Stacje numeryczne nadają jednak już od wielu dekad, stąd większość badaczy przypuszcza, że są one sponsorowane tylko przez agencje rządowe. Poparcie dla tej teorii stanowi fakt, że stacje numeryczne, aby mogły być słyszane, wymagają użycia nadajnika o dość dużej mocy - takie urządzenia są niedostępne dla gospodarstw domowych, upada więc w tym momencie teoria o używaniu stacji numerycznych przez przemytników.

Istnieje jeszcze jedna niezwykła teoria, która głosi, że niektóre transmisje nadawane są z zaginionych w Trójkącie Bermudzkim statków i samolotów. Teoria ta najczęściej wywołuje jednak szczery uśmiech na twarzy.

Warunki nadawania i odbioru

Sygnały radiowe wysłane przy pomocy nadajnika małej mocy mogą być odbierane na całym świecie przy idealnych warunkach nadawania. Na te warunki wpływają miejscowe szumy radiofoniczne, pogoda, pora roku oraz aktywność plam słonecznych. Przy idealnych warunkach nadającą z małą mocą stację można odebrać przy pomocy dużej anteny - dobrego odbiornika. Szpiedzy używają jednak najczęściej ręcznie skonstruowanych nadajników i nadają w trudnych warunkach, przez co odebranie sygnału już w niewielkiej odległości od nadajnika jest bardzo utrudnione. Jedynie duże nadajniki o mocy co najmniej 500 000 watów gwarantują dobry odbiór, niekiedy nawet na drugim końcu świata.

Choć jak dotąd żaden nadawca ani rząd nie przyznały się do nadawania audycji numerycznych, w artykule opublikowanym w 1998 roku przez "Daily Telegraph" znalazła się wypowiedź przedstawiciela brytyjskiego Ministerstwa Handlu i Przemysłu (owo ministerwtso regulowało wówczas w Wielkiej Brytanii kwestie związane z nadawaniem audycji radiowych), który stwierdził: "Te [stacje numeryczne], które masz na myśli, naprawdę istnieją. Ludzie nie powinni o nich wiedzieć. One nie są przeznaczone do, że tak powiem, publicznej konsumpcji".

Według badaczy zajmujących się stacjami numerycznymi, słuchanie tych stacji na terenie Wielkiej Brytanii bez specjalnego zezwolenia jest nielegalne.

Najbardziej znane stacje numeryczne

Entuzjaści często nadawali stacjom numerycznym nazwy biorące się najczęściej z jakiegoś stałego elementu nadawanych przez nie audycji. I tak na przykład nienadająca już stacja "Lincolnshire Poacher" (według badaczy sponsorowana przez brytyjską rządową agencję MI6 - stacja nadawała z brytyjskiej bazy wojskowej na Cyprze) zawsze na początku transmisji emitowała melodię ludową "Kłusownik z Lincolnshire", stacja "Magnetic Fields" na początku i na końcu transmisji nadawała muzykę Jeana Michela Jarre'a, zaś "Atención" rozpoczynała swoje transmisje hiszpańskim słowem "Atención".

Choć próby namierzenia i wskazania źródła stacji numerycznych bywają dość czasochłonne, czasami udaje się ustalić pochodzenie danej stacji na podstawie błędu popełnionego przez osoby nadające audycje numeryczne. Taki błąd popełnił nadawca "Atención" - stacja kilka lat temu przez pomyłkę "wcięła się" na częstotliwość, na której nadawało kubańskie Radio Hawana. Dzięki temu w roku 2000 amerykańskiej armii udało się zidentyfikować "Atención" jako stację nadającą z terenu Kuby.

Amerykańskie czasopismo "Popular Communications" opublikowało w latach 80-tych i 90-tych kilka artykułów, w których hobbyści opisywali przenośny sprzęt, dzięki któremu namierzali stacje numeryczne nadające na terenie stanu Florida oraz miejscowości Warrenton w stanie Virginia. W kilku przypadkach radioamatorom udało się dostrzec małe nadajniki ukryte wewnątrz sprzętu wojskowego. Urządzenia były podłączone przy pomocy kabla do linii telefonicznej. Autor artykułów w "Popular Communications" pisał, że Federalna Komisja Komunikacyjna nigdy nie odpowiedziała na żadne z zapytań o stacje numeryczne.

W przypadku niektórych stacji numerycznych w tle można usłyszeć sygnały dźwiękowe. Niektórzy badacze sugerują, że w takich przypadkach głos ludzki może stanowić pomoc przy ustawieniu odbiornika na odpowiednią częstotliwość. Wówczas zakodowana wiadomość może być przesyłana przy pomocy modulowanych tonów. Może to być technologia podobna do transmisji pakietowej.

Stacje numeryczne nadające z terenu Polski

Poszukując informacji o stacjach numerycznych, natknąłem się na kilka relacji mówiących o stacjach nadających z terenu Polski.

Oto relacja jednego z użytkowników forum RadioPolska.pl:

Osobiście w języku Polskim słyszałem taką stację kilka lat temu, 4875 kHz jeśli dobrze pamiętam. Był to głos kobiety, nie z automatu, czytający z wyraźnie zniecierpliwionym głosem kolumny liczb. Między nimi kryptonim (?) "Abchazja"

Często bywa tak, że stacja numeryczna nadaje komunikaty w innym języku, niż wskazuje na to ustalona lokalizacja. Tak jest w przypadku stacji nadającej z terenu Polski komunikaty w języku niemieckim. Owa stacja numeryczna nadawała przez ponad 30 lat i przerwała działalność w 1997 roku, gdy Polskę nawiedziła powódź stulecia. Ostatnio jednak pojawiają się informacje, jakoby stacja wznowiła nadawanie na częstotliwościach 8188 kHz, 6507 kHz, 5748 kHz, 6200 kHz, 5340 kHz, 5748 kHz, 9457 kHz, 7584 kHz, 5535 kHz, 4779 kHz oraz 15,1 MHz (zwykle stacja nadaje na dwóch lub trzech z podanych częstotliwości). Stacja rozpoczyna swoje transmisje fragmentem "Szwedzkiej rapsodii" Mantovaniego, zawsze o pełnej godzinie. Melodyjka powtarzana jest 23 razy, po czym kobiecy głos nadaje komunikat:

Achtung! (tutaj kilka ciągów cyfr powtórzone po dwa razy) Ende

Zawsze na 3 sekundy przed każdą transmisją nadawany jest krótki sygnał dźwiękowy. Nagrania transmisji można znaleźć na stronie simsonmason.karoo.net

Z terenu Polski nadaje również stacja numeryczna nadająca komunikaty w języku rosyjskim. Stację można usłyszeć na częstotliwościach 9575 kHz, 14572 kHz, 4783 kHz, 9443 kHz, 9022 kHz, 9610 kHz, 7984 kHz, 6252 kHz, 8544 kHz, 8800 kHz, 5779 kHz, 5782 kHz, 8088 kHz, 4181 kHz, 5535 kHz, 9610 kHz (zwykle stacja nadaje na dwóch lub trzech z wymienionych częstotliwości), a w poniedziałki także na 10620 kHz i we wtorki na 10720 kHz.

Transmisje zaczynają się komunikatem słownym "Wnimanje", po czym następuje kilkukrotnie powtórzone "sjem sjem sjem sjem sjem" (77777), następnie podawanych jest kilka ciągów liczbowych, transmisja kończy się kilkukrotnie powtórzonym "77777" i komunikatem słownym "konec". Czasami, być może dla zmylenia słuchacza, w ciągach liczbowych pojawiają się kolejne cyfry, np "23456". Bardzo rzadko między ciągami cyfr występują komunikaty słowne.

Nagrania transmisji można znaleźć na stronie simsonmason.karoo.net

W latach 90-tych zarejestrowano w rejonie Mazowsza krótką transmisję w języku polskim. Tutaj jednak nadający nie użyli syntezatora - w nagraniu słyszymy męskie głosy odliczające kilkukrotnie od 1 do 10. Stąd przypuszczenie, że audycja została nadana "na żywca". Niestety nieznana jest częstotliwość, na jakiej nadano przekaz. Posłuchaj nagrania

Poszukując informacji o stacjach numerycznych nadających z terenu Polski, natrafiłem na artykuł "Memories of number stations" autorstwa mieszkającego w Niemczech radioamatora Christiana. Oto fragment artykułu, w którym autor opisuje stację numeryczną nadającą z naszego kraju:

Częstotliwość 5815 kHz była również wykorzystywana przez następcę stacji G11. Stacja ta była słyszalna regularnie przez wiele lat o określonych porach. Jedną z nich była niedziela o godzinie 13:00 UTC. Niemiecka wersja zaczynała się utworem "Nocna kraina cudów" Berta Kaempferta, emitowanym w oryginalnej wersji (...) Utwór był odtwarzany dwa razy, po czym singla odwracano i odtwarzano utwór ze strony B "Śniąc o bluesie", również dwukrotnie, po czym następowało słowo "Ende" odczytane przez kobiecy głos. Do rozsyłania komunikatów używano również innych częstotliwości. Programy zawsze zaczynały się takim samym wprowadzeniem, podczas którego przez 8 minut dwukrotnie odtwarzano singiel Berta Kaempferta, po czym wchodził kobiecy głos z silnym polskim akcentem, na przykład:

"Achtung! sechs sieben Strich zwo zwo zwo, sechs sieben Strich zwo zwo zwo, sieben acht vier neun fuenf, sieben acht vier neun fuenf" (67-222, 67-222, 78495, 78495)

Tutaj dwie cyfry przed "Strich" oznaczały grupę cyfr. Każdy pięciocyfrowy ciąg powtarzano dwa razy. Po komunikacie następowało "Ich wiederhole" (powtarzam) i wiadomość nadawano ponownie. Przekaz kończył się słowem "Ende". - Tylko raz usłyszałem polską wersję tej stacji. To było w 1977 roku. (...) Częstotliwość była między 2 a 3 MHz, stanąłem w tym miejscu, ponieważ dziwnym było dla mnie usłyszeć muzykę na częstotliwości, na której nie słychać żadnych stacji muzycznych.

Odtworzyli nagranie polskiego Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca "Mazowsze" pt "Cyt, cyt". Gdy odtworzyli to ponownie, nabrałem pewności że to musi być stacja numeryczna, i miałem rację: usłyszałem ten sam głos co w opisanej wyżej wersji niemieckiej, czytający cyfry po polsku. Sposób odczytania cyfr był bardzo niezwykły i z tego też powodu nadzwyczajny: wysoki głos intonował pierwsze cztery cyfry, ostatnia liczba intonowana była niżej, tak że mógłbyś odnieść wrażenie, że słyszysz kobietę śpiewającą cyfry. To musiał być naturalny głos, bowiem czasami zdarzały się krótkie przerwy podczas recytacji pięciocyfrowych grup - brzmiało to tak, jak gdyby kobieta nie była pewna, czy wypowiedziany przez nią ciąg cyfr był prawidłowy.

Oryginalny artykuł znajduje się TUTAJ

Informacje dla radiowych szperaczy

Najważniejsze: odbiornik i antena. Aby odebrać stację numeryczną, potrzebny jest odpowiedni odbiornik radiowy odbierający fale krótkie (większość stacji numerycznych nadaje tylko w takim zakresie). Dobrze, aby radio posiadało tryb SSB. Przyda się również zewnętrzna antena - można taką kupić, ale też można taką skonstruować samemu, owijając drutem kawałek rury z PVC i umiejętnie podłączając drut do radia.

"Polowanie na numberstacje" najlepiej zacząć o pełnej godzinie lub parę minut przed pełną godziną. Niektóre stacje numeryczne zaczynają nadawanie na chwilę przed rozpoczęciem właściwej transmisji (zdarzają się stacje, które zaczynają nadawać już godzinę wcześniej!). Teraz pozostaje Ci już tylko cierpliwie siedzieć przy odbiorniku i POWOLI zmieniać częstotliwość, nasłuchując przy tym uważnie, czy gdzieś "bokiem" nie "uciekła" Ci jakaś stacja.

Przed "polowaniem" warto poszukać w Internecie informacji, w jakich godzinach stacje numeryczne rozpoczynają nadawanie. Dobrym źródłem informacji są serwisy SpyNumbers.com, qth.net oraz simonmason.karoo.net.

Uwaga: stacje nadające komunikaty przy pomocy alfabetu Morse'a NIE SĄ stacjami numerycznymi - są to tzw radiolatarnie, wysyłające sygnał radiowy do radionawigacji.

Jeśli zaś odbierzesz coś takiego, jak na tym filmiku, to również nie jest to stacja numeryczna - jest to stacja UVB-76, nadająca z miejscowości Powarowo w Rosji (40 km od Moskwy). Jest to stacja komunikacyjna dla sztabu generalnego rosyjskiego wojska.

Opracował: Ivellios

Zapraszamy również do wysłuchania audycji Paranormalium MP3 poświęconej stacjom numerycznym

Nagrania udostępnione przez The Conet Project: CD1 CD2 CD3 CD4