Czas od wieków fascynuje filozofów i naukowców, a jego natura budzi wiele kontrowersji. Od Platona, który postrzegał go jako iluzję, przez Galileusza próbującego uchwycić jego istotę na wykresach, aż po Einsteina, który zrewidował nasze pojmowanie czasu jako czwartego wymiaru. Współczesne teorie, w tym koncepcja entropii autorstwa Stephena Hawkinga, wskazują, że nasza percepcja czasu jest nierozerwalnie związana z porządkiem i chaosem we wszechświecie.

Platon argumentował, że czas jest stały - jest to życie będące iluzją. Galileusz nie przejmował się filozofią czasu i próbował narysować go na wykresie, próbując to pogodzić z fizyką. Albert Einstein powiedział, że czas jest tylko kolejnym, czwartym wymiarem, w którym poruszamy się na codzień. Nasze rozumienie czasu, jak powiadał Einstein, jest oparte na jego relacji z naszym środowiskiem.

Dziwne wydaje się to, iż gdy szybciej podróżujesz, czas płynie wolniej. Najradykalniejsza interpretacja teorii Einsteina wygląda tak: przeszłość, teraźniejszość i przyszłość są tylko wymysłami naszej wyobraźni, wytworem naszych mózgów stworzonym po to, aby wszystko nie wydawało się dziać natychmiast.

Pojęcie einsteinowskiej zunifikowanej czasoprzestrzeni lepiej funkcjonuje na papierowych wykresach, aniżeli w prawdziwym świecie. Czas nie jest taki sam jak inne wymiary - przeznaczony dla jednej rzeczy, a my poruszamy się w nim tylko w jeden sposób. "Tym, co jest potrzebe, nie jest stworzenie pojęcia czasu i ogólnej pracy względności lub też powrót do pojęcia czasu absolutnego; potrzebne jest wymyślenie czegoś radykalnie nowego", mówi Lee Smolin, fizyk z Perimeter Institute w Waterloo w amerykańskim stanie Ontario.

Inni, w tym sławny astrofizyk Stephen Hawking, zauważają, że czas jest zdefiniowany przez entropię. Oznacza to, że wszechświat, w swoim obecnym rozszerzającym się kierunku, staje się coraz bardziej zdezorganizowany - entropia wzrasta i istnieje zawsze od momentu powstania wszechświata, tak samo jak czas. W ten sposób czas może zostać przedstawiony jako miara entropii we wszechświecie.

Któryś z naukowców wreszcie kiedyś odkryje prawdę. Potrzeba tylko trochę czasu.

Erin Biba, www.eu.socialtext.net

Tłumaczenie: Ivellios

Czy czas jest iluzją? Zapraszamy do dyskusji w temacie na naszym forum