TBM-3 Avenger
Załoga całej eskadry składała się z 14 osób. Sprawdzenie przygotowania samolotów do lotu nastąpiło o godzinie czternastej. Każdy z samolotów miał po osiemnaście tysięcy funtów paliwa, co powinno wystarczyć na 1000 mil albo pięć i pół godziny lotu.
Dowódca eskadry, Charles Taylor, otrzymał następujący plan lotu: po starcie lecieć 56 mil na wschód do Hens i Chicken Rocks i zniszczyć ustawiony tam cel, prowadząc przez dwadzieścia minut bombardowanie na niskim pułapie. Następnie lecieć na wschód ponad 67 mil w kierunku Wysp Bahama, przed którymi skręcić na północ, aby po 23 milach dotrzeć do Great Sale Cay. Eskadra powinna się tam znaleźć o godzinie 15.40. Ostatni etap lotu – to powrót do Fort Lauderdale na godzinę 17.23.
Po kontroli sprzętu o godzinie 14.10 wszystkie samoloty wystartowały i przyjęły formację lotu. Niecałą godzinę później z eskadrą, która otrzymała kryptonim FT-28, zaczęły dziać się dziwne rzeczy, których jedyną dokumentacją są nagrane na taśmie magnetofonowej następujące rozmowy radiowe:
15:00 – Wieża kontrolna Fortu Lauderdale przejmuje rozmowę między dwoma samolotami FT-28: „Mam jeszcze jedną bombę”. „Nawróć i zrzuć ją”.
15:40 – Komandor Robert Cox z USNavy przejmuje ponownie rozmowę między dwoma samolotami eskadry:
„Powers, co wskazuje Twój kompas?”
Powers: „Nie wiem, gdzie jesteśmy. Po ostatnim nawrocie musieliśmy się zgubić.”
Komandor Cox: „Mówi FT-74. Samolot lub łódź wzywająca Powersa zidentyfikuj się.”
Ch. Taylor: „Tu FT-28.”
Cox: „FT-28, tu FT-74. Jakie masz kłopoty?”
Taylor: „Oba kompasy wysiadły i próbuję znaleźć Fort Lauderdale. Jestem pewien, że znajduję się nad Cay, ale nie wiem w jakiej odległości.”
Cox: „Jaka jest Twoja obecna wysokość?”
Taylor: „Jestem na wysokości 2300 stóp.”
16:00 – Wieża kontrolna Fortu Lauderdale odbiera meldunek od Taylora: „Zgubiliśmy się. Nie wiemy, gdzie jesteśmy. Mam dobrą widoczność na 10-20 mil.”
Wierząc, że Flight-19 znajduje się na wschód od wybrzeży Florydy, oficer lotów z Fort Lauderdale zawiadamia Air Sea Rescue Task Unit-4 (ASRTU-4) w Fort Everglades, że rozkazał FT-28 lecieć prosto w kierunku słońca.
16:26 – ASRTU-4 otrzymuje wiadomość od Taylora: „Lecę z przechyłem 3,5 na wszelki wypadek. Czy ktoś w tym rejonie nie ma ekranu radarowego, aby móc nas złapać?”
16:28 – Komandor Cox traci kontakt radiowy z Flight-19. „Zanikają fale waszych transmisji – zawiadamia. – Coś jest nie w porządku. Jaka jest Twoja wysokość?”
Taylor: „Jestem na 4500 stóp.”
16:45 – ASRTU-4 odbiera raport, że FLight-19 zgubił się. Lotnicy już nie wiedzą, czy są nad Zatoką Meksykańską, czy nad Oceanem Atlantyckim. „Lecimy kursem 0,30 stopni przez 45 minut, potem polecimy na północ, aby mieć pewność, że nie jesteśmy nad Zatoką” – meldują.
17:03 – Taylor: „Zmieniliśmy kurs na 0,90 stopni przed 10 minutami.”
17:15 – Taylor: „Zamierzamy lecieć kursem 270 stopni na zachód, dopóki nie osiągniemy brzegu albo nie skończy się Nam paliwo.”
17:24 – Taylor prosi Fort Lauderdale o raport pogody. Wieża fortu odpowiada: „W Lauderdale czysto. Nad Bahamami pochmurno, niski pułap chmur i słaba widzialność.”
18:04 – Taylor ciągle nie wiedząc, czy jest nad Zatoką Meksykańską czy nad Atlantykiem, nadaje przez radio do innych pilotów: „Trzymać 270 stopni. Nie możemy lecieć aż tak daleko na wschód. Zawróćmy znów. Możemy zawrócić i znów lecieć na wschód.”
18:20 – Powers do innych pilotów: „Wszystkie samoloty zewrzeć szeregi! Będziemy mieli kłopoty, jeżeli nie wylądujemy. Kiedy w pierwszym samolocie paliwo spadnie do 10 galonów, pójdziemy wszyscy w dół.”
Potem nagle wszystko ucichło, jak gdyby coś ich wyłączyło…
W ciągu następnych 30 lat co najmniej kilkanaście książek „uzupełniających” mniej lub bardziej wiarygodnymi szczegółami przebieg katastrofy:
„Jeden z ostatnich meldunków Taylora brzmiał: ‘…wygląda na to, jak byśmy…znaleźliśmy się w białej wodzie…zupełnie zagubiliśmy…się…’”
Jeszcze bardziej sensacyjnie wygląda opowieść przed kamerami telewizyjnymi dziennikarza i pisarza amerykańskiego Arta Forda, który twierdzi, jakoby któryś z radioamatorów słyszał ponadto meldunek Taylora przeznaczony dla wieży kontrolnej Fortu Lauderdale następującej treści: „…nie podążaj za mną…wyglądają jak gdyby przybyli z przestrzeni kosmicznej…”
Jeszcze mniej prawdopodobna informacja podaje, jakoby w bazie lotniczej marynarki Opa-Locka pod Miami odebrano o godzinie dziewiętnastej, a więc rzekomo dwie godziny po skończeniu się paliwa w samolotach Flight-19 bardzo słabo słyszalne i stopniowo jakby oddalające się sygnały rozpoznawcze eskadry: „FT…FT…FT…”
I wreszcie jedna z najbardziej nieprawdopodobna informacja, że jakoby jeszcze pół godziny później załoga przepływającego w tamtej okolicy statku handlowego „Gaines Mills” ujrzała na niebie czerwony wybuch.
I tym razem to już jest rzeczywiście wszystko. Ten problematyczny wybuch ostatecznie zakończył relacje z jednej z najdziwniejszych katastrof lotniczych świata. Relacje, ale nie historię…
Bo historia Flight-19 potoczyła się dalszym – jeszcze bardziej niezwykłym – torem.
Z chwilą urwania się kontaktu radiowego ziemi z eskadrą w Fort Lauderdale zapanowała zamieszanie, żeby nie powiedzieć: przestrach. To nie były żarty! Pięć amerykańskich samolotów bojowych lecących nad wodami terytorialnymi USA w odległości zaledwie kilku, najwyżej kilkunastu mil od amerykańskiego lądu ginie nagle bez śladu! Znajdujący się na wieży kontrolnej Fortu Lauderdale oficer dyżurny, komandor H.S. Roberts, zażądał natychmiastowej pomocy od najbliższej bazy Sił Powietrznych Marynarki Wojennej, Banana River Naval Air Station.
Po godzinie wylatuje stamtąd ekipa ratunkowa złożona z dwóch tzw. „Latających Łodzi” (PBM Martin Mariner Flying Boats). Są to potężne hydroplany, posiadające tak olbrzymie zapasy paliwa, że zdolne są do 12-godzinnego lotu, mogące wodować na każdym akwenie i poza 12-osobową załogą posiadające na swym pokładzie wszechstronne wyposażenie, umożliwiające przeprowadzenie akcji ratunkowej we wszelkich warunkach.
PBM-5 Martin Mariner Flying Boat
Jedna z tych latających łodzi, PBM-5, dowodzona przez porucznika H. Cone’a wystartowała o godzinie 19.27. Trzy minuty później porucznik Cone przekazał wiadomość do Banana River NAS o kierunku lotu i…odtąd już nikt nigdy ani nie usłyszał ani nie zobaczył tego samolotu! Tak więc suma tajemniczych katastrof lotniczych wzrosła już do 6 samolotów i 26 osób!
Tym razem już nie można było mówić o przestrachu: całe wybrzeże wschodnie USA ogarnęła wręcz panika. O rozmiarach tejże, niech świadczy fakt, iż do wielodniowej akcji ratunkowej, a potem już tylko poszukiwawczej, zaangażowano 18 jednostek nawodnych (kutry patrolowe, łodzie podwodne i duże okręty wojenne) i 277 różnego typu i rodzaju samolotów. I cóż ta akcja dała? Przede wszystkim samoloty i łodzie podwodne przeszukały teren, nad którym załoga „Gaines Mills” rzekomo widziała czerwony wybuch. Nie znaleziono tam jednak ani szczątków, ani bodaj plam oleju.
Pilot kapitan J.D. Morrison z Eastern Airlines trzy dni po katastrofie zakomunikował dowództwu akcji poszukiwawczej, że podobno widział na moczarach 10 mil na południowy zachód od Melbourne na Florydzie błyskające światła, a nawet ludzi przy ognisku. Już w ciągu następnego dnia przy pomocy samolotów, małych sterowców wywiadowczych marynarki wojennej, wreszcie oddziałów pieszych armii marynarki wojennej (słynnych na całym świecie „Marines”) i wojsk obrony wybrzeża dokładnie spenetrowano cały ten teren. Bez rezultatów.
Pilot z korpusu wojsk lotniczych doniósł o zauważeniu dwóch ludzi na dwóch tratwach ratunkowych 300 mil na wschód od Melbourne. Jednakże tankowiec „Erwin Russell”, który znajdował się najbliżej i udał się natychmiast na miejsce, stwierdził że była to tylko tarcza strzelecka używana przez marynarkę wojenną do ćwiczeń na morzu.
Również załoga bombowca B-24 odkryła 290 mil na wschód od Melbourne dwie złączone tratwy ratunkowe. Pilot L. Bostwick i drugi pilot E. Hollander podali dosłownie: „O godzinie 10:45 zlokalizowaliśmy tratwy i krążyliśmy nad nimi. Z początku byliśmy pewni, że było tam dwóch ludzi, ale w miarę obserwacji, pewność nasza malała.” Skierowano tam natychmiast wszystkie najbliższe jednostki ratownicze, które dosłownie przeszukały cały ten teren metr po metrze. Bez rezultatów.
Wreszcie kuter wojsk obrony wybrzeża „The Vigalant” doniósł o zaobserwowaniu 180 mil na wschód od Melbourne „czegoś, co może być spadochronem”. Ale i tym razem szczegółowa penetracja tego rejonu nie doprowadziła do niczego.
W przeciągu kilku godzin, 6 samolotów z 26 osobami na pokładzie zginęło bez śladu. Niesamowitość tej katastrofy z biegiem czasu przestała budzić wprawdzie pierwotną panikę, ale za to poczęła obrastać w niepokojącą legendę. Tym bardziej, że – jak to później w czasie śledztwa zeznał odpowiedzialny za szkolenie lotników Fort Lauderdale komandor-porucznik R.H. Wirshing – mało brakowało, by lotnictwo USA straciło jeszcze jeden samolot! Jak się okazało, rankiem tegoż 5 grudnia z Fort Lauderdale wyleciał na lot ćwiczebny w ten sam rejon pojedynczy samolot. I już wówczas okazało się, że w pewnym momencie wszystkie przyrządy pokładowe przestały działać, a zdezorientowany pilot z wielkim trudem wylądował…50 mil na północ od swej bazy. A gdy jeszcze wyszło na jaw, że dwaj członkowie załogi Flight-19 tuż przed startem prosili dowódcę o wyłączenie ich z planowanego lotu nie mogąc i nie chcąc przy tym podać żadnych racjonalnych powodów – niepokojąca legenda poczęła z wolna nabierać cech mistycznej wręcz grozy.
Czyżby dla wytłumaczenia tej – może nawet dziwnej, ale przecież na dobrą sprawę grożącej każdemu lotowi – katastrofy lotniczej należało sięgać aż do…parapsychologii?
„Istnieje wiele możliwych przyczyn tego typu tragedii lotniczych – odpowiedział w 1967 roku zagadnięty o to znakomity ówcześnie pilot radziecki Ilia Mazuruk. – Ale wymienię tylko cztery najważniejsze:
1) defekty w urządzeniach technicznych, w konstrukcji samolotów bądź silników;
2) nieprawidłowe działanie załogi, związane głównie z nieumiejętnością latania „na ślepo”, bez widoczności ziemi;
3) złe działanie służby naziemnej zobowiązanej bez przerwy do kontrolowania i ubezpieczania lotu;
4) niedostateczna znajomość żywiołu powietrznego i – co za tym idzie – nieumiejętność przewidywania niebezpieczeństw, prawidłowego obliczenia czasu i wysokości lotu.
Jeszcze dalej w „racjonalizacji” tragedii Flight-19 idzie amerykański dziennikarz L.D. Kusche:
1. Zmienna pogoda. Wprawdzie w momencie startu pięciu maszyn określono ją jako „piękną”, to jednak samoloty, które wyruszyły na poszukiwanie zaginionej eskadry, meldowały już o „skrajnych zaburzeniach i niepewnych warunkach lotu”.
2. Odmowa Taylora przestawienia radiostacji pokładowej na inny kanał. Według Kuschego łączność na innym kanale wyeliminowałyby zakłócenia i zaniki transmisji, dzięki czemu akcja kontroli z ziemi i prowadzenia samolotów miałaby więcej szans powodzenia.
3. Taylor był w Fort Lauderdale „człowiekiem nowym”. Odkomenderowany tam został niedawno i prawdopodobnie słabo znał okolice wysp Bahama, jak też cały obszar wokół półwyspu Floryda.
4. Awaria kompasów w samolocie porucznika Taylora. Awaria ta do reszty już zdezorientowała i tak nie bardzo znającego okolicę porucznika, za którym bez protestu poszli dowódcy innych samolotów.
5. Stwierdzony przez ekspertyzę dowództwa marynarki wojennej brak w samolotach zegarów pokładowych. Z częstych radiowych pytań Taylora o czas Kusche wnosi, iż także ani on, ani inni lotnicy nie mieli własnych zegarków.
W ten oto sposób zwycięsko rozprawiwszy się z przyczynami katastrofy, Kusche uderza także śmiało w legendę otaczającą cały ten wypadek. Zgadza się więc na przyjęte rzekomo przez jakiegoś radioamatora słowa Taylora: „Nie goń mnie” lub „Nie podążaj za mną” i autorytatywnie wyjaśnia, że skierowane one zostały do zbyt blisko lecącego któregoś z samolotów eskadry, ale nie zgadza się już na istnienie dalszej części meldunku: „…wyglądają, jak gdyby przybyli z przestrzeni kosmicznej…”.
Wreszcie „rozwiązuje” on również zagadkę zaginięcia 12-osobowej załogi „Latającej Łodzi” PBM-5.
Akcja ratunkowa, według Kuschego, zaczęła się jeszcze w chwili, gdy Flight-19…znajdował się jeszcze w powietrzu! O godzinie 18:20, w momencie, gdy Powers podawał ostatni słyszalny na ziemi rozkaz, już w Dinner Key w Miami wystartował samolot Dumbo. Niestety, wkrótce utracił on łączność z ziemią z powodu oblodzenia anten. 25 minut później startuje następna maszyna z Vero Beach, a o godzinie 19.21 – z Daytona Beach. Wreszcie, o godzinie 19.27 startują z Banana River dwie „Latające Łodzie”, a po nich dalsze jeszcze samoloty z innych lotnisk.
Ze wszystkich tych samolotów ratunkowych ginie tylko jeden, PBM-5. W oficjalnej nomenklaturze nosi on nazwę „Latająca Łódź”, ale przez lotników, ten typ samolotu nazywany jest „latającym zbiornikiem gazu”. Zawiera on mianowicie tak dużą ilość gazu, iż „najmniejsza nieostrożność na jego pokładzie wywołuje eksplozję”. I właśnie eksplozja taka nastąpiła na rzekomo zaginionym PBM-5.
Tyle Kusche. Trzeba przyznać, że dużo. Nawet aż za dużo. Daleki jestem wprawdzie od podtrzymywania na siłę mistycznej grozy wokół zaginięcia nad Bermudami sześciu amerykańskich samolotów, ale z drugiej strony nie trzeba być fachowcem, by stwierdzić, że także szereg „racjonalnych” argumentów Kuschego bardziej odpowiada głębokiemu przekonaniu autora, aniżeli logice:
Po pierwsze – rzeczywiście, w momencie rozpoczęcia akcji ratunkowej pogoda nie była najlepsza. Już o godzinie 17.24 Fort Lauderdale stwierdzał iż nad Bahamami jest niski pułap chmur i słaba widoczność. Rzecz jednak w tym, iż tenże Fort Lauderdale otrzymał pierwszy meldunek o straceniu orientacji przez Flight-19 już o godzinie 15.40, czyli niemal dwie godziny przedtem, kiedy pogoda była jeszcze klarowna;
Po drugie – można swobodnie gdybać na temat ewentualnej zmiany kanału radiowego. Wydaje mi się jednak, że żaden dowódca eskadry, który znajdzie się w takiej sytuacji, nie zaryzykowałby zmiany kanału. Istnieje bowiem ryzyko, że nie tylko stracą łączność z wieżą kontrolną, ale także piloci eskadry między sobą nie będą mogli się porozumieć. Dla mnie więc, brak zmiany kanału świadczy o profesjonalizmie dowódcy eskadry – Taylora;
Po trzecie – termin „przed niedawnym czasem”, którego używa Kusche pisząc o odkomenderowaniu Taylora do Fort Lauderdale, może zarówno oznaczać kilka miesięcy jak i kilka lat. W każdym bądź razie nie wydaje mi się realne, aby dowództwo eskadry powierzono człowiekowi, który nie zna tych okolic, a czterej pozostali piloci, widząc, że wyprowadza on ich na manowce, lecieli za nim z zamkniętymi oczyma;
Po czwarte – Kusche swobodnie wspomina wprawdzie o awarii obu kompasów w samolocie Taylora, ale nie próbuje nawet w jakikolwiek sposób wyjaśnić tego dziwnego zjawiska. Przy czym przypomnijmy sobie, że nagła awaria przyrządów nie dotyczyła tylko samolotu Taylora, ale wszystkich samolotów Flight-19;
Po piąte – wręcz absurdalnie wygląda podejrzenie Kuschego, iż radiowe pytania Taylora o czas świadczą o tym, że piloci wystartowali bez zegarków. Spróbujmy sobie wyobrazić czternastu wojskowych pilotów określony co do minuty plan lotu, z których żaden nie ma nawet ręcznego zegarka – absurd i totalna bzdura.
Z takim samym absurdalnym podejściem Kusche rozprawia się z pozostałymi faktami dotyczącymi wypadku. Na jakiej zasadzie połowę przejętej przez radioamatora wiadomości Kusche uznaje za prawdziwą, a drugą połowę wkłada między bajki? Skąd wie do kogo właściwie były skierowane słowa Taylora? A w końcu uznanie potencjalnego wybuchu „Latającej Łodzi” za zwykły, niemal codzienny wypadek – mówiąc oględnie – również mija się z prawdą. Czy możemy sobie wyobrazić, że jakiekolwiek państwo na świecie zdecydowałoby się na seryjną produkcję samolotów, które z reguły mają w zwyczaju wylatywać w powietrze?
Tak więc wolę jednak pozostać przy opinii specjalnej komisji marynarki wojennej USA, która tak oto zakończyła swój raport na temat tajemniczej historii z Fort Lauderdale:
”Nie jesteśmy w stanie nawet w przybliżeniu ustalić przyczyn wypadku”
Daleki jestem od składania zaginięcia Flight-19 i PBM-5 na barki małych, szarych ludzików. Zastanawiające jest jednak to, co tak naprawdę się stało. Biorąc pod uwagę ilość paliwa w samolotach Flight-19 i kierunek, w którym mogli lecieć – jeśli doszłoby do wybuchu – musiałby być on zauważony. Zatoka Meksykańska jest wręcz zapełniona jachtami, statkami wycieczkowymi i do połowu ryb. Rejon Trójkąta Bermudzkiego to jeden z najbardziej uczęszczanych „autostrad” morskich, zaraz po Kanale LaManche. Jeśli doszłoby do wybuchu bądź upadku samolotu, musiałoby to być zauważone – ciała, wraki, kawałki maszyn, plamy oleju – cokolwiek, co mogłoby zostać po katastrofie. Nie znaleziono dosłownie nic…
A co ty o tym sądzisz [you] ?
Post napisany na podstawie książek:
J.W. Spencer – „Limbo of the Lost Today”
Lucjan Znicz – „Goście z Kosmosu” - tom III
Charles Berlitz – “The Bermuda Triangle”
Adi-Kent Thomas Jeffrey – “Flight-19”
![;]](./images/smiles/icon_square2.gif "Kwaśne oczko"){kind=icon}
Co się wtedy stało z 6 samolotami?Gdzie zaginęło 26 osób? Dlaczego maszyny nawaliły? Odpowiedzi na te pytania pewnie nigdy nie usłyszymy i możemy w tej kwestii tylko sobie gdybyć 
ale się roczarowałem, autor nie umiał wyjaśnić tej zagadki a rzekomego dialogu między wieżą a samolotami nie chciał nawet komentować, dlaczego?, może dlatego że to tak fantastyczne że odpowiedzi nie ma?.
